Tiroid / Haberin Peşinde Urfa
Ti̇roi̇d Hastaliklari için bilgi mi arıyorsunuz? Tiroid makalesine göz atın ve Ti̇roi̇d Hastaliklari hakkında daha fazla bilgi edinin
Nefes borusu üzerinde 15-20 gr ağırlığında 2 analoptan oluşan hormon üreten bezlerdir. Çok iyi kanlanan bir organdır. Tiroid hormonlarını üretir. Tiroid hormonları insan vücudunda normal seviyede olmalıdır. Bu hormonun çok ya da az salgılanması istenmeyen bir durumdur ve tedavi gerektirir.
Boğazda adem elması olarak bilinen yapının altında, nefes borusunun üzerinde yer alan bir organdır. Tiroid bezinden salgılanan hormonlar kan dolaşımı ile vücudun metabolik süreçlerini etkileyen endokrin bir bezdir. Tiroid bezinin fazla çalışmasıyla oluşan duruma hipertioridi, az çalışmasına da hipotiroidi denir. Tiroid bezinin hormon üretiminde azalmaya bağlı oluşan hipotiroidi de bütün vücut fonksiyonları ve metabolizma yavaşlar. Hastalarda halsizlik, bitkinlik, kabızlık, cilt kuruluğu, ciltte pullanma, adet düzensizliği, kilo artışı, soğuğa intolerans, kansızlık, uykusuzluk gibi belirtilere yol açar. Hormon üretiminin artmasıyla oluşan hipertiroidi de metabolizma hızlanır. Hastada çarpıntı, ellerde titreme, kilo kaybı, aşırı sinirlilik, terleme, sıcağa karşı intolerans, saç dökülmesi, halsizlik, yorgunluk, adet düzensizliği, ishal gibi bulgular ortaya çıkar. Bu nedenlerden dolayı tiroid bezlerinin üretmiş olduğu hormonlar vücutta normal seviyede olmalıdır.
Tiroid Hastalıkları;
Tiroid bezi hastalıklarını değerlendirirken tiroid bezi fonksiyonların bakılır. Bunun için kanda tiroid hormonları, USG ile tiroid bezinin yapısal değişikliği değerlendirilir. Tiroid bezinde boyut artışı olabilir bu guatr olarak adlandırılır. USG, tiroid bezinde nodül oluşumunu da değerlendirebilir, nodül tek ya da birden fazla olabilir.
Basit Guatr;
Tiroid bezinin büyümesine denir. Nedeni iyot eksikliğidir. İyot eksikliği olan bölgelerde sık görülür(endemik guatr). Diyete iyot eklenerek ve uygun durumda tiroid hormonu verilerek tedavi edilir.
Multinodüler Guatr;
Tiroid bezinin değişik bölgelerinde olan büyümeyle birlikte çok sayıda nodülün geliştiği tabloya denir. En sık görülen tiroid bezi hastalıklarından biridir. Genellikle tiroid hormonları normaldir. Eğer hastada bası belirtilerine neden oluyorsa (nefes darlığı vb..), kanser şüphesi varsa, tiroid hormonları fazla salgılanıyorsa, estetik olarak problem yaratıyor ise cerrahi planlanır.
Tek Tiroid Nodülü;
Tiroid bezinde büyüme olmadan tek bir nodül saptanır ise, nodülün görüntüleme yöntemleri ile solid ve hipoaktif olması, çapının 2.5-3 cmyi aşması kanser riski açısından cerrahi gerektirir. Tek nodül, hiperaktif bir nodül ise aşırı hormon salınımına bağlı hipertiroidi bulguları (zehirli guatr) ortaya çıkar. İlaç tedavisiyle kontrol altına alınır. Sonrasında cerrahi ya da radyoaktif iyot tedavisi uygulanır.
Tiroidit;
Tiroid bezinin enflamatuvar hastalığıdır. Patojen ajanlara bağlı tiroiditler nadir görülürken, çoğunluğu otoümmin denilen (vücudun kendi tiroid hücrelerine karşı reaksiyon göstermesi) haşimato tiroiditi olarak bilinen tiroidittir. Tiroid bezi fonksiyonları başta fazla salınırken, tiroid hücrelerinin fonksiyonlarını kaybetmesine bağlı normale döner, sonraki zamanlarda tiroid hücrelerinin yok olmasıyla hormon salınımı azalarak hipotiroidi görülür. Gerektiğinde ilaç tedavisi verilir. Genellikle cerrahi tedaviye gerek yoktur, iyi takip edilmeleri gerekmektedir.
Graves Hastalığı;
Otoümmin reaksiyona bağlı hormon salınımının artmasıyla oluşan (zehirli guatr) bir hastalıktır. Tiroid bezi büyür ve hipertiroidiye bağlı şikayetler ortaya çıkar. Bu hastalığa özel olarak gözlerin dışarıya çıkık olması görülebilir(egzoftalmi). Hastalar öncelikli olarak ilaç tedavisiyle tiroid hormonları normal seviyeye getirilir, sonrasında cerrahi planlanır.
Toksik Multinodüler Guatr;
Hipertioridi ve tiroid nodülleriyle giden bir hastalıktır. Tedavisinde amaç, tiroid hormonlarını normale getirmektir, sıklıkla cerrahi tedavi gerektirir.
Tiroid Nodülü;
Tiroid bezi içerisinde oluşan kitlelerdir. Tiroidde görülen en sık hastalıklardan biridir. Farklı büyüklük ve sayıda bulunurlar. Genellikle iyi huylu olmakla birlikte takibi gereklidir. Yaşla birlikte görülme sıklığı artar. Kadınlarda daha sıktır. 1 cm ve üzeri olan nodüller muayenede ele gelir. Daha küçüklerinin tanısında ultrason faydalıdır. Yaklaşık %5 oranında kanser görülebilir. Bu kanserlerin çoğu da tek ya da hipoaktif nodüllerde ortaya çıkar. Ultrason eşliğinde iğne biyopsisi tanı koymada yardımcıdır. Bası semptomlarının olması, hipertiroidi varlığı, kanser gibi durumlarda tanı ve tedavisi hızlı bir şekilde düzenlenmeli ve yapılmalıdır. Muayene ve ultrasonda şüpheli tiroid nodüllerini ince iğne biyopsisiyle değerlendirerek kanser ekarte edilmelidir. Büyük çoğunluğunun iyi huylu olduğu unutulmamalıdır. Ergenlik döneminde çıkan tiroid nodüllerinin, kanser olma ihtimalinin yüksek olduğu bilinmektedir. Tiroid nodülü cerrahisinde bezin tamamı alınabilir (Total tiroidektomi). Tek bir lobu alınabilir (tek taraflı total tiroidektomi) ya da total tiroidektomi ile birlikte bölgesel lenf nodları temizlenir (kanser tanısı almış nodüller).
Tiroid Kanseri;
Tiroid kanserlerinin büyük çoğunluğu foliküler hücrelerden kaynaklanan idiferansiye tümörlerdir. (papiller, folliküler, hurthle hücreli kanserlerdir) Meduller kanserler, tiroid kanserlerinin %5’ini oluşturur. Anaplastik kanserler ise nadir görülmekle birlikte agresif seyirli tümörlerdir. En sık görülen endokrin kanserlerden biridir. Tiroid kanserleri içerisinde en sık papiller kanser görülür. Prognozu oldukça iyidir. Tiroid kanserleri tedavisinde bezin tamamı alınır. Gerektiği durumlarda boyun lenf nodları temizlenir. Genellikle cerrahi tedaviden sonra radyoaktif iyot tedavisi planlanır.
Tanı;
Hastanın hikayesi ayrıntılı şekilde alınmalı, tiroid hormonları kontrol edilmeli, muayenesi yapılmalı, tiroid ultrasonu, gerektiğinde sintigrafi ve iğne biyopsisi yapılmalıdır. Aile öyküsü, boyna radyasyon alınıp-alınmadığı, yaşadığı bölge ve kullandığı ilaçlar, hastanın nefes almada zorluk, ses değişikliği, yutma güçlüğü gibi şikayetleri sorgulanmalıdır. Fizik muayenesi yapılmalı, boyun lenf nodları muayene edilmelidir. Yüksek şüpheli durumlarda; ailede tiroid kanser öyküsü, ses kısıklığı, yutma güçlüğü, radyasyon öyküsü, boyunda lenf nodu varlığı, tek solid-soğuk-inmobil ve kısa sürede büyümüş tiroid nodülleri kanser açısından risk içerir. 20 yaş altında- 60 yaş üzerinde yeni nodül gelişmesi, iğne biyopsi sonucunun şüpheli olarak değerlendirilmesi tiroid kanser riskinin yüksek olduğunu gösterir.
Tiroid ultrasonu, tiroid hastalıklarında en çok kullanılan yöntemdir. Tiroid nodülünün solid-kistik ayrımını, boyutlarını ayırt etmeyi sağlar ve iğne biyopsiye de kılavuzluk eder. Tiroid biyopsisi şüpheli ya da kötü huylu değerlendirildiğinde, cerrahi yapılmalıdır. Tiroid hormonlarının düşüklüğü ya da fazlalığı durumunda cerrahi öncesi mutlaka tedavi edilerek normal sınırlara getirilir, sonrasında cerrahi uygulanır.
Cerrahi Tedavisi;
Tiroid bezinin iyi huylu lezyonlarının cerrahisinde, eğer lezyon tek bir lobda ise, tek taraflı lobektomi (tek taraflı total tiroidektomi) yeterli olur. Tiroid bezi kanserlerinin cerrahi tedavisinde total tiroidektomi denilen bütün tiroid dokusu çıkarılır. Deneyimli cerrahlar tarafından yapılmalıdır. Oluşacak komplikasyonlar tecrübeli ellerde çok düşüktür. Hastanede kalış süresi genellikle 1 gün olup, ameliyat sırasında kullanılan sinir mönitorizasyonu ve yeni cerrahi aletler ile ameliyatın süresi kısalmakta, oluşan komplikasyonlar oldukça azalmaktadır. Hastanın operasyondan sonra kullanması gereken tiroid ilaçlarını düzenli kontroller ile düzenlenerek sürekli kullanması gerekmektedir.
Boyun diseksiyonu nedir? Ne için yapılır
Tiroid kanseri gibi baş boyun bölgesindeki kanserler genellikle boyun bölgesindeki lenf bezlerine yayılırlar. Böyle bir durumda kanserli organın çıkarılmasına ek olarak kanserden etkilenen lenf bezlerinin de çıkarılması gerekir. Bu amaçla hastanın tiroid kesisinin hangi taraf lenf bezleri çıkarılacak ise o tarafa doğru boynun yan tarafından yukarı uzanan bir kesi olur. Bu ameliyatta bazen lenf bezlerinin yanı sıra kas ve damar yapılarının da beraberinde çıkarılması gerekebilir.
Boyun diseksiyonu kanserin cinsine, yerleşim yerine, hangi evrede olduğuna, hastanın durumuna ve lenf bezlerinin tutulumuna göre ameliyatın şekilde değişebilir
Boyun diseksiyonu kanserli organın ameliyatıyla birlikte yapılabildiği gibi başka bir seansda da yapılabilir.
Lenf bezlerinin çıkarılmasının amacı kanserin bu bölgeye yayılımını önlemek yada yayılan bölgedeki lenf bezlerinin temizlenmesini sağlamak için yapılır
Sinir monitörizasyonu nedir ? Ne için yapılır ?
Sinir monitörizasyonu hastanın ameliyat sırasında ses tellerine giden sinirin kolayca saptanmasını ve korunmasını sağlamak amacıyla ameliyat sırasında anestezi tarafından hasta uyuduktan sonra boğazına yerleştirilen tüpe sarılan bir alıcı sayesinde ameliyat sırasında kullanılan kalem benzeri bir prop ile ses tellerine giden sinir uyarılır ve monitörden bunun sinir olduğu doğrulanır ve ameliyat süresince bu sinir korunarak ameliyat sürdürülür böylece ameliyat sırasında oluşabilecek sinir hasarı ve sonrasında hastanın ses tellerine zarar verilmemiş olur
Tiroglossal kist nedir ve ne yapılmalıdır
Çocuk anne karnın da iken tiroid bezinin normal yerine doğru göç ettiği yol üzerinde doğum sonrası dönemde boyunda görülen en sık doğumsal kistik kitlelerdir. Çoğu çocukluk döneminde saptanır ancak ileri yaşlarda da görülebilirler
Boyunun orta hattında dil haraketi ve yutkunma ile hareket eden küçük şişlik şeklindedirler eğer enfeksiyon kaparlarsa kistlerde Ağrı kızarıklık ve büyüme görülür
Tanısı hastanın hikayesi muayenesi ve ultrason ile konulur
Enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi sonrası cerrahi planlanır ve cerrahide kistin tekrarını önleyecek şekilde çıkarılması sağlanır
Cerrahisinde hasta hastaneye başvurur aynı gün ameliyat edilir ameliyat sonrası 3-4 saat sonra yemek yemeye başlar ertesi gün pansumanı yapılarak taburcu edilir başka pansumanla gerek duyulmaz taburcu olduktan 1 gün sonra banyo yapılır ve 1 hafta sonra kontrol muayenesi yapılır
