Ticaret Bakanlığı’ndan zeytinyağı ihracatına yönelik açıklama / Haberin Peşinde Urfa

Ticaret Bakanlığı, zeytinyağı ihracatına yönelik zeytinyağı hasat döneminin başlangıcına kadar, dökme veya varilli zeytinyağı ihracatına yönelik olarak ilave tedbirlerin yürürlüğe konulduğunu bildirdi.

Bakanlıktan yapılan açıklama şöyle:

“Son dönemde yurt içi ve yurt dışında zeytinyağı sektöründe yaşanan gelişmeler hususunda Ticaret Bakanlığımızca kamuoyunu bilgilendirme ihtiyacı hasıl olmuştur.

Uluslararası Zeytin Konseyi (UZK) verilerine göre, Avrupa’da yaşanan kuraklık nedeniyle, ispanya ve İtalya basta olmak üzere dünyada zeytinyağı üretimi 2022/2023 sezonunda yüzde 20 oranında azalırken, ülkemizin üretimi yüzde 62 artış göstermiştir.

Diğer taraftan, toplam zeytinyağı ihracatımız ise 2022/23 sezonu Kasım-Temmuz döneminde, bir önceki sezonun aynı dönemine göre; miktar bazında yüzde 240 artarak 136,5 bin tona ulaşmıştır.

Aynı dönemde, ambalajlı zeytinyağı ihracatımız miktar bazında yüzde 3 artarken, dökme zeytinyağı ihracatımız 5,5 kat, varilli ihracatımız ise 4 kat artmıştır. İhracatın sevkiyat türüne göre dağılımına bakıldığında ise, dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının toplam ihracattaki miktar bazında payı yüzde 42'den yüzde 83'e yükselmiştir.

Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatımızdaki hızlı yükseliş, yurtiçi fiyatlara da yansımış olup, zeytinyağı perakende fiyatlarında iç piyasada görülen artış, son bir yıllık dönemde genel fiyat artışının oldukça üzerinde seyretmektedir.

Dünya zeytinyağı üretimindeki azalmaya paralel olarak dünya zeytinyağı fiyatları da artış göstermekte olup, Haziran 2023 itibariyle üretici/borsa fiyatları bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye'de yüzde 102, İspanya’da yüzde 84, İtalya'da yüzde 58 ve Yunanistan'da yüzde 72 oranında artmıştır.

Avrupa Birliği'nin yüksek gümrük vergilerinden dolayı, ülkemizin AB üyesi ülkelere olan katma değerli ve nihai tüketiciye yönelik ambalajlı zeytinyağı ihracatı çok düşük miktarda yapılabilmektedir. Ancak özellikle İtalya ve İspanya, ülkemizden ithal ettikleri dökme ve varilli zeytinyağını isleyerek yeniden üçüncü ülkelere pazarlamaktadır.

İçinde bulunulan 2022/23 sezonu Kasım-Temmuz döneminde, dökme ve varilli ihracatımızın bir önceki sezonun ayni dönemine göre İspanya’ya 21 kat, İtalya'ya ise 44 kat artış gösterdiği görülmektedir.

Bu itibarla, dış talep sebebiyle yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının, ambalajlı zeytinyağına yönlendirilerek katma değerli ürün ihracatına katkı sağlanması amacından hareketle, her türlü dökme ve varilli zeytinyağı ihracatında kilogram başına 20 Cent kesinti yapılması hususunu düzenleyen Destekleme ve Fiyat istikrar Fonu Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair 7391 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, 19 Temmuz 2023 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Ticaret Bakanlığımızca, zeytinyağı sektörüne ilişkin dış ticaret, yurtiçi arz, tedarik, yurt dışı ve yurt içi fiyatlar, konusunda ülkemiz ve dünyadaki güncel gelişmeler sektör paydaşlarıyla yoğun temas halinde yakından takip edilmektedir. Bu çerçevede dünyada azalan zeytinyağı rekoltesinin sebep olduğu artan dış talep ve dünya fiyatlar sebebiyle önemli ölçüde yükselen dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının yurt içi tüketici fiyatlarına olan olumsuz etkisinin devam ettiği kaydedilmiştir.

Bakanlığımızca bu şartlar altında yeniden bir değerlendirme yapılarak, önümüzdeki zeytinyağı hasat döneminin başlangıcına (1 Kasım 2023) kadar, dökme veya varilli zeytinyağı ihracatına yönelik olarak ilave tedbirler yürürlüğe konulmuştur.”