Akıllı Şehir Uygulamaları
İnsanoğlu yerleşik hayat düzenine geçtikten sonra yaşadığı çevreyi, sürekli daha yaşanabilir hale getirmenin gayretinde olmuştur. Bu yazımızda 21 yüz yılda insanların yaşadığı çevre, ekolojik dengenin nasıl şekillendiği, sosyal ve ekonomik süreçlerin etkileri, yaşadığı mahalle, ilçe, il, metropollerin nasıl geliştiği ve değiştiğini ele alacağız. Küresel olarak birbirine bağlı bir ekonomide rekabet etme ve kent sakinlerinin refahını sürdürülebilir bir şekilde sağlayabilme ihtiyacı ülkeleri ve şehirleri yeni teknoloji ve yenilikçi yaklaşımları değerlendirmeye yönlendirmektedir.
Bilindiği üzere bilim ve teknolojinin hayatımızın her safhasında yer aldığı bir zaman diliminde yaşıyoruz. Dolayısıyla bu gelişmeler bizim yaşam alanlarımıza da doğrudan ya da dolaylı olarak etkilemektedir. Bu nedenle Akıllı ve sürdürülebilir şehirler, mevcut ve gelecek nesillerin ekonomik, sosyal, çevresel ve kültürel ihtiyaçlarını gözetirken; yaşam kalitesini, şehircilik hizmet sunumunun verimliliğini ve rekabet gücünü artırmak için bilgi ve iletişim teknolojilerini ve diğer araçları kullanan yenilikçi bir şehircilik olarak karşımıza çıkmaktadır.
Daha açık bir ifade ile Akıllı Şehir ile amaçlanan:
- Şehrin mevcut ve gelecek beklenti ve problemlerini şehrin tüm mekânlarında ve sistemlerinde tetikleyici güç hâline getirmek,
- Fiziksel, sosyal ve dijital planlamayı birlikte ele alabilmek,
- Ortaya çıkan zorlukları sistematik, çevik ve sürdürülebilir bir şekilde öngörmek, tanımlamak ve karşılamak,
- Şehir içindeki organizasyonel yapılar arası etkileşimi sağlayarak bütünleşik hizmet sunumu ve yenilik üretme potansiyelini ortaya çıkarmaktır.
Bu yazımda anlatmak istediğim şey aslında olaya birazda projeci nazarıyla bakmak olduğu için ; Akıllı şehirler ve bu uygulamaların sosyal hayata yansıması ve yerel yönetimlerde bu uygulamaya geçişin elzem olduğunun farkındalığını oluşturmaktır. Yani akıllı şehircilik uygulamaları başka bir ifade ile şehirlerin geleneksel olarak kullandıkları yönetişimi dönüştürmek olarak hedeflenmektedir. Bir şehrin geleneksel yönetişim modeli, genellikle kullanıcı ihtiyaçları etrafında inşa edilmeyen, birlikte işlemeyen dikey silolar olarak çalışan işlevsel yönelimli hizmet sağlayıcılarına dayanmaktadır.
Akıllı Şehirlerin Hedefleri aşağıda sıralanmıştır.
- Akıllı otopark, akıllı sağlık hizmetleri, akıllı tarım, akıllı ulaşım, akıllı devlet, akıllı enerji ya da benzerlerini konuşmak yerine aşağıdaki hedeflerden birine veya daha fazlasına ulaşmak için akıllı şehir girişimlerinin nasıl başlatıldığına bakılabilir:
- Akıllı Şehirlerde Hizmetlerin verimliliği – kamu kaynaklarının kullanımını optimize etmek ve yüksek düzeyde vatandaş hizmeti sağlamak.
- Akıllı Şehirlerde Sürdürülebilirlik – çevresel etkiye büyük önem vererek şehri büyütmek ve geliştirmek.
- Akıllı Şehirlerde Hareket kabiliyeti – vatandaşlar, çalışanlar ve turistlerin şehirde yürüyerek, bisikletle, araçla veya toplu taşımayla (ulaşım araçlarından bağımsız olarak) hareket etmelerini kolaylaştırmak.
- Akıllı Şehirlerde Emniyet ve güvenlik – gündelik yaşamda ve özel etkinliklerde kamu güvenliğini arttırmanın yanı sıra acil durumlar ve felaketlere karşı en iyi şekilde hazırlanmak.
- Akıllı Şehirlerde Ekonomik büyüme – işletmeleri, yatırımcıları, vatandaşları ve turistleri çekmek.
- Akıllı Şehirlerde Şehir itibarı – şehrin imajını ve itibarını sürekli olarak iyileştirmek.
Ana hedefleri ne olursa olsun başarılı akıllı şehir projeleri, şehirlerin genel yaşam kalitesini veya akıllı şehir kavramlarından “Yaşanabilirlik” düzeyini iyileştirmek konusunda nihai hedeflerine yaklaştıracaktır.
Son yıllarda bilindiği üzere Akıllı Şehircilik modelleri ve uygulamaları ülkemizde ve dünyada önem kazanan bir yaklaşım olarak ön plana çıkmaktadır. Daha iyi yaşam alanları oluşturmak ve hayata değer katan şehirler inşa etmek amacıyla Akıllı Şehir alanındaki çalışmalar ivme kazanmıştır.
Söz konusu uygulamaların gelişmesi ve önümüzdeki yıllarda şehirlerin ihtiyaçlarına katkı sağlaması amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında Akıllı Şehir kavramı aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır:
“Paydaşlar arası işbirliği ile hayata geçirilen, yeni teknolojileri ve yenilikçi yaklaşımları kullanan, veri ve uzmanlığa dayalı olarak gerekçelendirilen ve gelecekteki problem ve ihtiyaçları öngörerek hayata değer katan çözümler üreten daha yaşanabilir ve sürdürülebilir şehirler” olarak ifade edilmiştir.
Son olarak yaşadığımız çevre sürekli olarak bir değişim ve gelişim halinde bizi kuşatmaktadır. Bu gelişmeler teknolojinin olumlu yanlarından faydalandığımız sürece çevremizde hayatı kolaylaştıracaktır. Yani bu sayede rahatlık, konfor ve kaliteli yaşam elde edebiliriz. Aksi takdirde şehirlerimiz büyük bir köy olmaktan ileriye gidemeyecektir.
